Kategoriye göre Arşiv Su Kemeri

Osmanlı döneminde İstanbul’un Rumeli yakasını besleyen üç büyük sistemin birincisi, 15 ayrı suyolu alt sisteminden oluşan ve şehrin kuzey-batısındaki çeşitli kaynakların sularını getiren Halkalı sistemi olup, Süleymaniye su yolları da bu onbeş altsistemin en uzunu ve debisi en fazla olanıdır (Çeçen 1984 ve 1986).

Şekil 5’deki haritada (Çeçen 1986a) verilen geçgisinden görüleceği üzere, Süleymaniye su­yolları iki ayrı yörenin sularını Aypah ve Çınarlı olanak anılan iki kolla iletmekte, Taşlıtarla’da Çiçoz kubbesinde birleştikten sonra bazı ara dağıtımlarla Süleymaniye camiine ulaşmakta­dır (Anhegger 1949).

Bu geçgide, Aypah koluna Ma’zul kemer yakınında katılan Ayşe Sultan suyu olmak üzere, iki kola yapılan pek çok katma da dikkate alındığında, Süleymaniye suyollarının toplam uzun­luğu 50 km mertebesinde olmakta; Bizans döneminden kalan Mazul ve Bozdoğan kemerle­rinden yararlanıldığı gibi, başta Avasköy olmak üzere pek çok yeni kemer de yeralmakta; Halkalı suları debilerinin 1925 yılı itibarıyla toplam 558 masura, bu on beş suyolu arasında Süleymaniye sularının ise 152 masura (680 1/dk veya 1000 m³/gün) olduğu ifade edilmekte; Süleymaniye camiinin yukarıdan akışlı şadırvanında sona ermektedir (Şe/aV 6 ila 8) (Eyice 1979; Çeçen 1984 ve 1986).

Üzerinden Halkalı sularının birkaçının geçtiği Bozdoğan kemerinin başlangıçta yaklaşık 1 km uzunluğunda iken, eski haritalarda da çizildiği üzere, 625 m’den sonrası bir söylentiye göre deprem, başka bir söylentiye göre ise Mimar Sinan tarafından yıkılarak, Şehzade Camii ile Süleymaniye Camii arasındaki görünüşü engellememek amacıyla ters sifon haline getirildi­ği belirtilmektedir.

Kanuni Sultan Süleyman için Mimar Sinan tarafından yapılan Süleymaniye Camii’nin inşaatı 1550’de (H. 957) başlayıp, 1557’de (H. 964) tamamlandığına göre, Süleymaniye suyollarının inşa tarihinin de en geç 1557 olduğku ifade edilebilir. Tezkiret-ül Ebniye, Tuhfet-ül Mi’marîn gibi eserlerde “Müderris köyü kurbündeki kemer” ifadesi ile Alipaşa Kemeri’nin bulunduğu yerde eski haritalarda tek veya üç açıklıklı olarak gösterilen (Çeçen 1986) küçük kemerin değil, yeni kemer olarak da anılan ve eski haritalarda çok açıklıklı gösterilen, ancak “Litros köyü kurbünde olan kemer” yazılı bulunan Avasköy Kemeri’nin kasdedildiğini kabul etmek yerinde olacaktır.

Eyüp Sultan Kemerburgaz ormanlığının kuzeyinde bulunan köprü, Göktürk girişinde yer almaktadır. Kağıthane deresi üstünde bulunan Mimar Sinan eseri olan Uzun Köprünün Roma devrinden kalan temelleri üzerine inşa edilmiştir. Kemer Türkiyenin günümüzde ayakta kalmış en uzun kemeridir. 1554-1564 yılları arasında inşa edilen kemere 1567 yılında yaşanan sel ve fırtına sebebiyle büyük hasar görmüştür.

İki katlı olarak inşa edilen kemerin boyutu 710 metre yüksekliği ise 26 metredir. Alt katında 47 kemer üst katında 50 kemer olmak üzere toplamda 97 kemerden oluşmaktadır. Üst gözleri alt gözlere göre daha kısa olarak tasarlanmıştır. Köprü ayaklarından birinin üzerine “Allah” yazısı bulunmaktadır. Bir diğer ayağında ise defineciler tarafından tahrib edilmiş olan bir madalyon yer almaktadır.

Mimar Sinanın 1554-1564 yılları arasında inşa ettiği Bahçeköyde Kemerburgaz eyüp solu üzerinde bulunan Su kemeri günümüzde Kırkçeşme Su Tesislerinin mülkiyetinde bulunmaktadır. Kemerin etrafı sarmaşıklar ve çeşitli bitkilerle çevrelendiği için özellikle yaz aylarında Yapının çok ufak bir bölümü görünmektedir.
Mimar Sinaınn bunun dışında 6 adet daha Su Kemeri bulunmaktadır bunlar;
Su Yolları Kemerleri

1. Bend Kemeri (Kağıthâne’de),
2. Uzun Kemer (Kemerburgaz’da),
3. Mağlova Kemeri(Kemerburgaz’da),
4. Gözlüce Kemer (Cebeciköy’de),
5. Müderris köyü yakınındaki kemer (Kemerburgaz’da).
6. Kırık Kemer